Zaległe płatności to problem, który dotyka coraz więcej Polaków. W niektórych przypadkach wysokość zadłużeń jest tak duża, że przekracza wartość budżetu zadłużonego, często kilkunastokrotnie. Jak wyjść z długów, kiedy nie ma się pieniędzy na spłatę zobowiązań? Czy ogłoszenie tzw. upadłości konsumenckiej jest jedynym wyjściem z tej sytuacji?
Długi – problem nas wszystkich
Choć część Polaków z pewnością przyzna, że ich problem zadłużenia nie dotyczy, to jak wskazują statystyki długi są poważnym problemem w naszym społeczeństwie. Suma nieopłaconych zobowiązań przekroczyła 83,6 mld zł, a każdy zadłużony konsument ma do spłaty średnio 31 tys. zł[i]. Zakładając, że przeciętne wynagrodzenie w Polsce wynosi ok. 5400 zł netto, to zadłużony na spłatę zobowiązania musi pracować pół roku. Oczywiste jest, że nikt nie jest w stanie przeznaczyć 100% pensji na spłatę zobowiązania. Część z nich nie dysponuje żadnymi środkami, które mogliby przeznaczyć na uregulowanie zobowiązań. Jak wyjść z długów, kiedy brakuje środków na ich spłatę?
Po pierwsze: nie pożyczaj!
Pierwszym krokiem do tego, jak wyjść z długów, jest niezaciąganie kolejnych zobowiązań. Przy problemach ze spłatą pierwszej pożyczki czy kredytu może wydawać się, że skorzystanie z kolejnej pożyczki będzie dobrym sposobem na spłacenie tej pierwszej. Z czasem jednak może się okazać, że koszty zaciągniętych zobowiązań rosną i pojawiają się kolejne, którymi zadłużony spłaca poprzednie zobowiązania. Taki system prowadzi donikąd, a raczej do jednego: bankructwa. Dlatego każdy, kto chce rzeczywiście uporać się ze swoimi zadłużeniami, musi znaleźć inny sposób niż generowanie kolejnych.
Jak wyjść z długów? Zweryfikuj swój budżet
Proces wychodzenia z zadłużeń powinien być świadomym działaniem. Dlatego tak ważne jest, aby na jego początku zadłużony dokładnie przeanalizował swój budżet. Analiza powinna uwzględnić nie tylko wysokość otrzymywanej pensji, ale również wszystkie wydatki, zarówno te stałe i obowiązkowe, jak też te, które są wydatkami, z których można na jakiś czas zrezygnować. Lunche na mieście, zakupy gadżetów elektronicznych, impulsywne wydatki na przyjemności – z tych kosztów warto zrezygnować na czas spłaty zadłużenia. Weryfikacja budżetu pod kątem niepotrzebnych wydatków jest ważnym krokiem w poszukiwaniu sposobów na to, jak wyjść z długów. Kilka wyrzeczeń może znacznie ułatwić oszczędzenie środków, które będzie można przeznaczyć na ratę zadłużenia.
Określ wysokość zadłużenia i znajdź dodatkowe dochody
Aby mieć świadomość, z jak dużym problemem zadłużenia musi się zmierzyć zadłużony, powinien podsumować wszystkie zaległości, jakie posiada. W szacunkach tych trzeba też uwzględnić wszystkie koszty związane z opóźnieniem w spłacie (odsetki, koszty monitów bądź ewentualnej windykacji). Tylko poznanie konkretnej kwoty zadłużenia pozwoli oszacować jakich środków potrzebuja do jego uregulowania i jak długo może trwać spłata.
W sytuacjach szczególnie trudnych może okazać się, że wysokość zadłużenia znacznie przewyższa możliwości finansowe danej osoby. Myśl o tym jak wyjść z długów, kiedy nie ma się pieniędzy, może przerazić. Jednak warto zachować względny spokój i całą swoją uwagę skierować na poszukiwania dodatkowych źródeł dochodu. Praca na dodatkowy etat, usługi dotyczące pielęgnacji trawników czy pomocy przy drobnych remontach, sprzedaż własnego rękodzieła, udział w badaniach rynku jako respondent – to tylko kilka przykładów zajęć, które pozwolą dorobić do domowego budżetu. Ważne: pieniądze z pracy dodatkowej powinny być przeznaczone wyłącznie na spłatę zadłużenia. Rozdrabnianie ich na inne wydatki może sprawić, że zadłużony – mimo dodatkowej pracy – nadal pozostanie bez środków do spłaty.
Jak wyjść z długów? Nie unikaj odpowiedzialności!
Chociaż osobom z wysokimi zobowiązaniami może wydawać się, że są w sytuacji bez wyjścia, to tak naprawdę można wypracować rozsądny plan spłaty każdego zadłużenia. Kluczową rolę odgrywa jednak stosunek samego zadłużonego do posiadanych zobowiązań. Najgorszym, co można zrobić, jest unikanie nie tylko uregulowania długów, ale również kontaktu z wierzycielem czy windykatorem. Warto pamiętać, że ci mają wieloletnie doświadczenie w zarządzaniu zadłużeniami i chcą wypracować warunki zwrotu, które będą realne dla osoby zadłużonej. Poza tym szczera rozmowa i przedstawienie swojej sytuacji finansowej zostaną uwzględnione w wypracowaniu nowego harmonogramu spłaty zobowiązań. Dlatego skutecznym sposobem na to, jak wyjść z długów, jest odpowiedzialne podejście nie tylko do posiadanych długów, ale również do opracowania systemu ich spłaty (z uwzględnieniem aktualnego budżetu i możliwości pozyskania dodatkowych dochodów). Nowy – wypracowany wspólnie z firmą windykacyjną – plan na długi z pewnością będzie skutecznym sposobem na uporanie się z zadłużeniami i uniknięciem bankructwa. A to – w I półroczu 2023 r. – dotknęło aż 10 tys. osób[ii].
Źródła:
[i] Big InfoMonitor, Dług trendy – https://media.big.pl/dlug-trendy
[ii] KRD, Potrfele Polaków w opłakanym stanie: zadłużenie rośnie, oszczędności topnieją – https://krd.pl/centrum-prasowe/informacje-prasowe/2023/portfele-polakow-w-oplakanym-stanie-zadluzenie-rosnie-oszczednosci-topnieja